ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ
Η Συριζαία Αριστερά ως το τελευταίο καταφύγιο της κομματοκρατούμενης αιρετής μοναρχίας. Οι εκλογές ως μέσον νομιμοποίησης της Ελλάδας της ασχήμιας. (TV100-020519)
Γ.Κ.: Περιγράψατε ένα πολιτικό σύστημα το οποίο είναι εντελώς σαθρό, εντελώς ξένο προς τις ανάγκες της χώρας, χωρίς καμία απολύτως όχι εμβάθυνση, αλλά, τοποθέτηση των κρισίμων ζητημάτων που αφορούν στην χώρα και στη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και στην αυτοδιοίκηση βεβαίως, στο τραπέζι του διαλόγου.
Είναι ένα εντελώς αποτυχημένο πολιτικό σύστημα, το οποίο, μας το επιβεβαιώνουν ακριβώς, μέσα από τον πολιτικό τους λόγο. Αν μάλιστα κάνετε μια προέκταση για να δείτε πώς γίνεται -ή επιλέγονται μάλλον- ποιοι έχουν επιλεγεί για να, ας πούμε εκπροσωπήσουν -γιατί δεν πρόκειται για εκπροσώπηση αλλά για να καταλάβουν θέσεις εξουσίας-, θα διαπιστώσετε ότι, είναι σαφής ο διαχωρισμός μεταξύ της Ελλάδας του πολιτισμού -η οποία παραμένει έκπληκτη και εν απορία μπροστά σε όσα συμβαίνουν- και στην Ελλάδα της ασχήμιας, η οποία θέλει ακριβώς να διαχειριστεί τα συμφέροντα της χώρας και τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπάρχει ιστορικά στην Ελλάδα, αλλά ολοένα και περισσότερο, εκφυλιστική ροπή, ένας σαφής διχασμός που δεν είναι ο τεχνητός διχασμός που δημιουργούν οι προσωπικές φιλοδοξίες σε επίπεδο πολιτικής ρητορικής, αλλά μεταξύ όπως είπα, της Ελλάδας που αγωνίζεται και αγωνιά, (μιας ολόκληρης κοινωνίας) και, της Ελλάδας της ασχήμιας, η οποία είναι ό,τι πιο ακραίο, περιθωριακό και απόβλητο, που ακριβώς το καλεί το πολιτικό σύστημα να ασκήσει θέσεις εξουσίας. Αυτός είναι ο βαθύς διχασμός που διέπει την ελληνική χώρα.
Δημοσιογράφος: Υπάρχει προοπτική υπέρβασης του αδιεξόδου;
Γ.Κ.: Η προοπτική υπέρβασης υπάρχει. Το ερώτημα είναι, -(γιατί αυτό ακριβώς ζούμε)- αλλά, το ερώτημα είναι κατά πόσον θέλουν αυτοί οι οποίοι έχουν την αρμοδιότητα - άρα την πολιτική εξουσία- να προχωρήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αλλά όταν το παιχνίδι παίζεται σταθερά (αποτελεί επομένως την σταθερά αυτού που περιγράφω) εδώ και δύο αιώνες, και, δεν υπάρχει καμία ακριβώς πρόθεση να αλλάξει στο παραμικρό, (το βλέπουμε τι έχει γίνει στη διάρκεια των δέκα ετών της μεγάλης κρίσης, που άλλαξαν πάρα πολλά εκεί που ήταν να εξυπηρετηθούν ιδιοτελείς καταστάσεις ή το αποτέλεσμα της χρεοκοπίας, αλλά δεν άλλαξε στο παραμικρό το πολιτικό σύστημα, η διαχείρισή του). Και σήμερα ακόμα ο πολιτικός λόγος διεξάγεται με όρους «παροχών», δηλαδή εξαγοράς συνειδήσεων, πολιτικής λεηλασίας -και οικονομικής εννοείται λεηλασίας- και βεβαίως, μακριά από μια σχέση που θα έπρεπε να υπάρχει μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής. Η πολιτική δεν αισθάνεται ότι υπηρετεί την κοινωνία. Η κοινωνία είναι απέναντι, καλείται να νομιμοποιήσει πρόσωπα και πολιτικές, αλλά σε καμιά περίπτωση όμως δεν της δίνεται η δυνατότητα να ελέγξει το πολιτικό σύστημα/το πολιτικό προσωπικό. Δηλαδή τον τρόπο του πολιτεύεσθαι. Και, αυτό αν το προσέξετε στο επίπεδο του πολιτικά διχαστικού λόγου που διεξάγεται σήμερα, (χωρίς περιεχόμενο όμως), θα διαπιστώσετε ότι, το πρόσημο είναι ποιος είναι πιο "όμορφος", πιο "καλός" για να κυβερνήσει, να ασκήσει εξουσία. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε σημεία συνάντηση κι ενδεχομένως και σύγκλισης -γιατί διαφορές δεν έχουν- μεταξύ των πολιτικών που θα ακολουθήσουν, η συζήτηση γίνεται σε επίπεδο προσωποπαγούς άσκησης της εξουσίας. Αυτό ξέρετε τι δηλώνει; Ότι δεν υπάρχει περιθώριο συνάντησης σε επίπεδο πολιτικών ή διαμόρφωση στρατηγικής. Γιατί, η προσωπική φιλοδοξία δεν τέμνεται. Δεν μπορούν να γίνουν δύο πρωθυπουργοί, δύο δήμαρχοι. Ένας θα γίνει. Άρα λοιπόν, εκεί θα γίνει σφαγή μέχρι τέλους.
Δημοσιογράφος: Υπάρχει προοπτική υπέρβασης του αδιεξόδου;
Γ.Κ.: Η προοπτική υπέρβασης υπάρχει. Το ερώτημα είναι, -(γιατί αυτό ακριβώς ζούμε)- αλλά, το ερώτημα είναι κατά πόσον θέλουν αυτοί οι οποίοι έχουν την αρμοδιότητα - άρα την πολιτική εξουσία- να προχωρήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αλλά όταν το παιχνίδι παίζεται σταθερά (αποτελεί επομένως την σταθερά αυτού που περιγράφω) εδώ και δύο αιώνες, και, δεν υπάρχει καμία ακριβώς πρόθεση να αλλάξει στο παραμικρό, (το βλέπουμε τι έχει γίνει στη διάρκεια των δέκα ετών της μεγάλης κρίσης, που άλλαξαν πάρα πολλά εκεί που ήταν να εξυπηρετηθούν ιδιοτελείς καταστάσεις ή το αποτέλεσμα της χρεοκοπίας, αλλά δεν άλλαξε στο παραμικρό το πολιτικό σύστημα, η διαχείρισή του). Και σήμερα ακόμα ο πολιτικός λόγος διεξάγεται με όρους «παροχών», δηλαδή εξαγοράς συνειδήσεων, πολιτικής λεηλασίας -και οικονομικής εννοείται λεηλασίας- και βεβαίως, μακριά από μια σχέση που θα έπρεπε να υπάρχει μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής. Η πολιτική δεν αισθάνεται ότι υπηρετεί την κοινωνία. Η κοινωνία είναι απέναντι, καλείται να νομιμοποιήσει πρόσωπα και πολιτικές, αλλά σε καμιά περίπτωση όμως δεν της δίνεται η δυνατότητα να ελέγξει το πολιτικό σύστημα/το πολιτικό προσωπικό. Δηλαδή τον τρόπο του πολιτεύεσθαι. Και, αυτό αν το προσέξετε στο επίπεδο του πολιτικά διχαστικού λόγου που διεξάγεται σήμερα, (χωρίς περιεχόμενο όμως), θα διαπιστώσετε ότι, το πρόσημο είναι ποιος είναι πιο "όμορφος", πιο "καλός" για να κυβερνήσει, να ασκήσει εξουσία. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε σημεία συνάντηση κι ενδεχομένως και σύγκλισης -γιατί διαφορές δεν έχουν- μεταξύ των πολιτικών που θα ακολουθήσουν, η συζήτηση γίνεται σε επίπεδο προσωποπαγούς άσκησης της εξουσίας. Αυτό ξέρετε τι δηλώνει; Ότι δεν υπάρχει περιθώριο συνάντησης σε επίπεδο πολιτικών ή διαμόρφωση στρατηγικής. Γιατί, η προσωπική φιλοδοξία δεν τέμνεται. Δεν μπορούν να γίνουν δύο πρωθυπουργοί, δύο δήμαρχοι. Ένας θα γίνει. Άρα λοιπόν, εκεί θα γίνει σφαγή μέχρι τέλους.
Αν υπήρχε, αν προεβάλλετο και επικεντρωνόταν η πολιτική δυναμική στο επίπεδο του πολιτικού λόγου άρα, του περιεχομένου που θα είχαμε, εκεί, θα έλεγε κανείς ότι έχουμε δέκα πράγματα που προτείνει ο ένας, οκτώ ο άλλος, θα κάνουμε μια σύνθεση και θα δούμε ποιος είναι ο καλύτερος ή πώς μπορεί να συναντηθούν όλοι μαζί. Αυτό δε συμβαίνει στην πολιτική σκηνή της χώρας αυτή τη στιγμή.
Προσέξτε! Υπάρχει πλήρης ταύτιση στο επίπεδο του μη περιεχομένου του πολιτικού λόγου, των μη διαφορών, (δεν υπάρχει καμία διαφορά) και, υπάρχει επίσης και μια ταύτιση πολιτική ως προς το ότι πρέπει να διατηρήσουμε αυτήν την ασφάλεια της απόστασης που έχει το πολιτικό σύστημα (δηλαδή η εξουσία μας) απέναντι στην κοινωνία. Η κοινωνία να είναι μακριά. Να μην παίζει κανένα ρόλο. Άρα εμείς να μην αντιστοιχίζουμε τις πολιτικές μας με το συλλογικό συμφέρον, αλλά με πολιτικές διαχωρισμών, με πολιτικές φίλων και εχθρών, κόκκινου και μαύρου.
Η μεγαλύτερη αν θέλετε -και μιλώ με όρους κυριολεξίας- πολιτική απάτη που έχει διαμορφωθεί από την εποχή του δυτικού Διαφωτισμού, είναι να ενδύουν μια απολύτως πρώιμη, δηλαδή, αυθεντικά ολιγαρχική πολιτεία, που έχει όλα τα χαρακτηριστικά της αιρετής μοναρχίας, (δηλαδή, αντί να έχουμε τον απόλυτο μονάρχη -κληρονομικό- έχουμε έναν εξίσου απόλυτο μονάρχη -για τέσσερα χρόνια εδώ, για επτά αλλού- ο οποίος απόλυτος μονάρχης, αποφασίζει σε πρώτο και τελευταίο βαθμό -δηλαδή, ως εντολέας και εντολοδόχος- τι θέλει η κοινωνία, πώς θα κοιμηθεί η κοινωνία, πώς σκέφτεται η κοινωνία, δηλαδή για το τι είναι και τι δεν είναι εθνικό συμφέρον). Αυτό, εάν το αναλογιστεί κανείς, είναι εφιαλτικό (το έχω πει πολλές φορές)! Γιατί, ο ένας, όσο και καλός να είναι, συναγελάζεται με συγκεκριμένα συμφέροντα. Όσο και, προσηλωμένος -που δεν είναι- σε ένα συγκεκριμένο εθνικό συμφέρον ή στο συμφέρον της κοινωνίας αν θέλετε, κάλλιστα μπορεί να τρελαθεί, μπορεί να εξαγοραστεί, μπορεί οτιδήποτε. Και, κατοχυρώνεται η εξουσία του αυτή (του αιρετού μονάρχη), με τι; Με το να τοποθετείται υπεράνω του νόμου. Εάν διαβάσετε το σύνταγμα, δεν υπάρχει πουθενά δυνατότητα να ελεγχθεί. Όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, που, όπως έχετε διαπιστώσει εκεί, όταν η κοινωνία αυτενεργεί, χαρακτηρίζεται ως όχλος, έτσι;... Όταν δεν είναι συντεταγμένος κομματικά, αλλά και σε επίπεδο θεσμικό. Ο «ανώτατος άρχων» στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται ως ανεύθυνος. Ο πρωθυπουργός ή οι υπουργοί, δεν υπόκεινται στη δικαιοσύνη για οποιονδήποτε λόγο και, μάλιστα, ακόμα και για προσωπικές/ιδιωτικές τους υποθέσεις, έχουν προβλέψει όπως ξέρετε η βουλή, να αποφασίζει δηλαδή να τους δίνει χάρη. Άρα για ποιο πολιτικό σύστημα δημοκρατίας ή αντιπροσώπευσης μιλάμε;
Δημοσιογράφος: Ποιο θα είναι το περιεχόμενο της μετάβασης των πολιτειών στο μέλλον; Και τι καινούργιο μπορεί να φέρει;
Γ.Κ.: Είμαστε σε μια εποχή «μετάβασης» ακριβώς, δηλαδή, οι αποσκευές που διαμορφώθηκαν στην Ευρώπη για να τις πάρουμε μαζί μας και στις οποίες υποταχθήκαμε κι εμείς χωρίς λόγο, (δηλαδή τον 18ο αιώνα), είναι αυτές οι οποίες μας ακολουθούν. Δε γίνεται να λύσουμε τα σημερινά μας προβλήματα με βάση θεσμούς/πρακτικές/αξίες που διαμορφώθηκαν σε μια άλλη εποχή που ήταν τελείως διαφορετική απ' τη δική μας. Εντελώς διαφορετική. Σήμερα μεταβαίνουμε σε άλλη εποχή. Όπου βλέπουμε ότι άλλαξαν όλα! Ποια είναι η άρχουσα τάξη που καθορίζει τους κανόνες, ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ των κρατών, ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ οικονομίας και κοινωνίας, οικονομίας και πολιτικής. Όλα αυτά έχουν αλλάξει. Το επικοινωνιακό σύστημα έχει αλλάξει. Δε γίνεται οι κοινωνίες να μένουν στον 18ο αιώνα και να πολεμούν με τους γκράδες του του δέκατου όγδοου αιώνα, όταν η οικονομία ή η επικοινωνία έχουν μεταβεί στον εικοστό πρώτο αιώνα και πλέον. Αυτό, πρέπει οι κοινωνίες να το αντιληφθούν. Κι όταν λέμε οι κοινωνίες, -γιατί πολλές φορές γίνεται αυτή η συζήτηση για να μεταφερθούν οι ευθύνες στην κοινωνία για αυτά που γίνονται στο επίπεδο της πολιτικής,- όταν λέμε «οι κοινωνίες», δεν είναι οι κοινωνίες ως ολότητες. Η κοινωνία σήμερα, δεν γίνεται αντιληπτή ως θεσμός, άρα που να έχει βούληση και να αποφασίζει, άρα να αντιληφθεί τι συμβαίνει. Ο κάθε ένας, το κάθε ένα μέλος της κοινωνίας, μπορεί να έχει βούληση. Γιατί σκέφτεται με τον εαυτό του, συνεργάζεται, συζητάει με άλλους και διαμορφώνει άποψη. Οι κοινωνίες, δε μπορεί να κοιμηθούν απόψε και να δουν το ίδιο όνειρο και να βγουν το πρωί στην πλατεία Συντάγματος και να το διατρανώσουν. Επομένως, η διαμόρφωση της βούλησης της κοινωνίας, έχει να κάνει με το άθροισμα μιας συλλογικής κρίσης, η οποία όμως δεν έχει περιεχόμενο. Αποτυπώνεται όπως είδατε στις δημοσκοπήσεις. Υπάρχουν τρόποι να το ανιχνεύσουμε. Αλλά, διαφορετικά, δεν μπορεί να το εκφράσει. Να το κάνει συλλογικό πρόταγμα. Πρέπει να βγουν δυνάμεις μέσα απ' την κοινωνία, να μυριστούν αυτό το οποίο σκέφτεται η κοινωνίας, τις αντιδράσεις της -όπως γίνεται ήδη με την ψήφο- γιατί, η ψήφος σε αντισυμβατικές δυνάμεις που οι καθεστωτικοί προσπαθούν να τις απαξιώσουν, όχι γιατί αυτές είναι καλύτερες, αλλά γιατί δείχνουν την τάση της κοινωνίας. Οι κοινωνίες είναι μπροστά απ' την πολιτική σήμερα. Η πολιτική είναι αγκιστρωμένη στον 18ο αιώνα και θέλει να καθηλώσει την κοινωνία και τις εξελίξεις για να διατηρήσει τα προνόμια της εξουσίας. Οι κοινωνίες λοιπόν ψηφίζοντας αντισυμβατικά, δεν έχουν γνώση του συστήματος που θα έρθει. Όμως, εδώ είναι η αξία της πολιτικής ηγεσίας. Να έρθουν δυνάμεις, να έρθουν εκείνοι δηλαδή οι άνθρωποι οι οποίοι θα μυριστούν το μέλλον και θα διαμορφώσουν αντίστοιχο πρόταγμα. Το μέλλον είναι η μεταβολή πολιτείας! Το πολιτικό σύστημα να γίνει αντιπροσωπευτικό. Η ιδιότητα του εντολέα να φύγει από τον πρωθυπουργό ή από τον πρόεδρο και να μεταφερθεί στην κοινωνία. Να δοθεί στην κοινωνία. Η κοινωνία να γίνει εντολέας κι όχι υποκείμενο/υπήκοος ο οποίος θα υφίσταται μόνο τις συνέπειες των πολιτικών των άλλων.
Δημοσιογράφος: Ποιο είναι πλέον το νόημα της κάθε εκλογής κύριε Κοντογιώργη;
Γ.Κ.: Κανένα. Είναι αδιάφορο όπως ξέρετε ποιος κυβερνάει, διότι στην ίδια κατεύθυνση θα κυβερνήσει. Επικρατεί η ενιαία σκέψη και σε επίπεδο θεσμών και σε επίπεδο πολιτικού λόγου και σε επίπεδο ιδεολογίας. Δεν υπάρχουν πολλές. Έχουν εντοπιστεί σε μια ενιαία σκέψη.
Δημοσιογράφος: Με ποιον τρόπο ο Έλληνας ψηφοφόρος μπορεί να ξαναβρεί τη συγκρότησή του για να μπορέσει να λειτουργήσει;
Γ.Κ.: Δεν υπάρχει τρόπος μέσα στο παρόν πολιτικό σύστημα. Αν μου πείτε τι θα έπρεπε να κάνει ο κάθε ψηφοφόρος: Το πρώτο θα είναι να στρέψει την πλάτη του σε οποιονδήποτε έρχεται να του πει ότι θα τον κυβερνήσει καλύτερα απ΄τον άλλον. Όχι γιατί δεν υπάρχουν διαφορές. Η κορυφαία πράξη του ελληνικού δράματος στη μεταπολίτευση, συντελείται σήμερα. Με αυτή την κυβέρνηση. Δεν πρέπει να το κρύβουμε αυτό. Μας κυβερνούν οι καταληψίες, δηλαδή το πιο απεχθές κομμάτι, της ελληνικής κοινωνίας που συγκρότησαν τα κόμματα στα πανεπιστήμια. Έχουν καταλάβει το κράτος και συμπεριφέρονται όπως ακριβώς οι απόβλητοι σε μια εποχή που, δεν θέλουν και δεν αντιλαμβάνονται ότι είναι υπεύθυνοι απέναντι σε μια χώρα, σε μια κοινωνία. Την βλέπουν ως ιδιοκτησία τους/ως φέουδό τους και το αντιμετωπίζουν αναλόγως, με όρους ανομίας και ό,τι άλλο. Αλλά δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι, πρέπει κάποτε η κοινωνία να θυμηθεί τον εαυτό της! Να μην σκέπτεται με όρους απλής εναλλαγής στην εξουσία ηγεμόνων, αλλά, με όρους συμμετοχής της ιδίας στην πολιτική ζωή, ώστε να έχει λόγο στα πράγματα. Στα πράγματα της αυτοδιοίκησης, στα πράγματα της κεντρικής πολιτικής ζωής, στα πράγματα της εξωτερικής πολιτικής, στα πράγματα της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί μη νομίζεται ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι καλύτερα τα πράγματα. Απλώς εκεί, υπάρχει δημόσιος χώρος ακόμα. Έστω και αν είναι μεροληπτικός. Εδώ δεν έχουμε δημόσιο χώρο. Εδώ έχουμε μια κομματοκρατία, η οποία θεωρεί ότι το κράτος είναι δική της υπόθεση, δική της ιδιοκτησία.
Να επισημάνω κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία. Πριν από μια εβδομάδα κυκλοφόρησε το τελευταίο μου βιβλίο, που είναι ένα ανέκδοτο έργο του Νίκου Πουλαντζά. Ενός, Αριστερού διανοητή. Ο οποίος, είχα στα χέρια μου δηλαδή, τα μαθήματά του στο Πάντειο το 1977. Εκεί συμπυκνώνει τη σκέψη του. Είναι αποκαλυπτικό -έχω άλλωστε εκεί και με μεγάλη εισαγωγή για την κριτική αποτίμηση ακριβώς της εξέλιξης και της χρεοκοπίας του μαρξισμού, όπως και του κλασικού φιλελευθερισμού, άλλωστε μαζί πηγαίνουν- είναι αποκαλυπτικό όμως, πώς έγινε η χρήση και η κατάχρηση αυτού του ονόματος στην Ελλάδα. Κατά την ίδια έννοια που μέσα από την επιστημονική του διαδρομή προκύπτει ακριβώς πώς ανανέωσε τον μαρξισμό αλλά σε ελάχιστες δεκαετίες, έχει καταλήξει να είναι σε απόλυτο αδιέξοδο. Κάθε ιδεολογία σήμερα που προβάλλουν ότι είναι δήθεν Αριστερή ή Δεξιά ή οτιδήποτε. Είμαστε σε μια εποχή που, χρειάζεται μια ολική ανασύνταξη και στο επίπεδο της ιδεολογίας και στο επίπεδο της κατανόησης των πραγμάτων. Έχει ενδιαφέρον να το δούμε αυτό, μέσα από την ιστορική διαδρομή και αυτή είναι η αξία αν θέλετε αυτού του βιβλίου.
Δημοσιογράφος: Με ποιον τρόπο ο Έλληνας ψηφοφόρος μπορεί να ξαναβρεί τη συγκρότησή του για να μπορέσει να λειτουργήσει;
Γ.Κ.: Δεν υπάρχει τρόπος μέσα στο παρόν πολιτικό σύστημα. Αν μου πείτε τι θα έπρεπε να κάνει ο κάθε ψηφοφόρος: Το πρώτο θα είναι να στρέψει την πλάτη του σε οποιονδήποτε έρχεται να του πει ότι θα τον κυβερνήσει καλύτερα απ΄τον άλλον. Όχι γιατί δεν υπάρχουν διαφορές. Η κορυφαία πράξη του ελληνικού δράματος στη μεταπολίτευση, συντελείται σήμερα. Με αυτή την κυβέρνηση. Δεν πρέπει να το κρύβουμε αυτό. Μας κυβερνούν οι καταληψίες, δηλαδή το πιο απεχθές κομμάτι, της ελληνικής κοινωνίας που συγκρότησαν τα κόμματα στα πανεπιστήμια. Έχουν καταλάβει το κράτος και συμπεριφέρονται όπως ακριβώς οι απόβλητοι σε μια εποχή που, δεν θέλουν και δεν αντιλαμβάνονται ότι είναι υπεύθυνοι απέναντι σε μια χώρα, σε μια κοινωνία. Την βλέπουν ως ιδιοκτησία τους/ως φέουδό τους και το αντιμετωπίζουν αναλόγως, με όρους ανομίας και ό,τι άλλο. Αλλά δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι, πρέπει κάποτε η κοινωνία να θυμηθεί τον εαυτό της! Να μην σκέπτεται με όρους απλής εναλλαγής στην εξουσία ηγεμόνων, αλλά, με όρους συμμετοχής της ιδίας στην πολιτική ζωή, ώστε να έχει λόγο στα πράγματα. Στα πράγματα της αυτοδιοίκησης, στα πράγματα της κεντρικής πολιτικής ζωής, στα πράγματα της εξωτερικής πολιτικής, στα πράγματα της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί μη νομίζεται ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι καλύτερα τα πράγματα. Απλώς εκεί, υπάρχει δημόσιος χώρος ακόμα. Έστω και αν είναι μεροληπτικός. Εδώ δεν έχουμε δημόσιο χώρο. Εδώ έχουμε μια κομματοκρατία, η οποία θεωρεί ότι το κράτος είναι δική της υπόθεση, δική της ιδιοκτησία.
Να επισημάνω κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία. Πριν από μια εβδομάδα κυκλοφόρησε το τελευταίο μου βιβλίο, που είναι ένα ανέκδοτο έργο του Νίκου Πουλαντζά. Ενός, Αριστερού διανοητή. Ο οποίος, είχα στα χέρια μου δηλαδή, τα μαθήματά του στο Πάντειο το 1977. Εκεί συμπυκνώνει τη σκέψη του. Είναι αποκαλυπτικό -έχω άλλωστε εκεί και με μεγάλη εισαγωγή για την κριτική αποτίμηση ακριβώς της εξέλιξης και της χρεοκοπίας του μαρξισμού, όπως και του κλασικού φιλελευθερισμού, άλλωστε μαζί πηγαίνουν- είναι αποκαλυπτικό όμως, πώς έγινε η χρήση και η κατάχρηση αυτού του ονόματος στην Ελλάδα. Κατά την ίδια έννοια που μέσα από την επιστημονική του διαδρομή προκύπτει ακριβώς πώς ανανέωσε τον μαρξισμό αλλά σε ελάχιστες δεκαετίες, έχει καταλήξει να είναι σε απόλυτο αδιέξοδο. Κάθε ιδεολογία σήμερα που προβάλλουν ότι είναι δήθεν Αριστερή ή Δεξιά ή οτιδήποτε. Είμαστε σε μια εποχή που, χρειάζεται μια ολική ανασύνταξη και στο επίπεδο της ιδεολογίας και στο επίπεδο της κατανόησης των πραγμάτων. Έχει ενδιαφέρον να το δούμε αυτό, μέσα από την ιστορική διαδρομή και αυτή είναι η αξία αν θέλετε αυτού του βιβλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου