Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

"Η δημοκρατία όπως και η αντιπροσώπευση θα έρθουν την ώρα που θα το επιβάλλουν οι συνθήκες"



31 Δεκεμβρίου 2013George Contogeorgis είπε...
Πρώτον, η πολιτική "ατζέντα" του δημοσκοπικού δήμου δεν θα τίθεται από την πολιτική εξουσία. Αντιθέτως ο δημοσκοπικός δήμος θα υπαγορεύει ευρέως την πολιτική "ατζέντα" στην εξουσία.
Δεύτερον, έχω υπογραμμίσει πολλές φορές ότι δεν υιοθετώ την αρχή της δεοντολογίας ως μέσον διαμόρφωσης της σχέσης μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής. Δεν μπορεί μια κοινωνία να στηρίζεται στις καλές προθέσεις τρίτων. Οι κοινωνίες σώζονται και ευδοκιμούν εάν επιβάλουν καλές συμπεριφορές, σύμφωνες με την βούλησή τους. Μέχρι σήμερα ουδείς εμπήκε στον κόπο να απαντήσει στο ερώτημα: γιατί πρέπει να να διαδηλώνουμε για να αναγκάσουμε τους κυβερνήτες να αποφασίσουν σύμφωνα με τις απόψεις μας;. Αφού τις θεωρούμε σωστές, γιατί δεν αξιώνουμε να παίρνουμε εμείς τις αποφάσεις ή τουλάχιστον να συμμετέχουμε σ'αυτές;
Τρίτον, δεν συμφωνώ με το επιχείρημα της ανωριμότητας της κοινωνίας. Αυτά τα διδάσκουν οι ολιγάρχες για να δικαιολογήσουν την αξίωσή τους να διατηρούν το μονοπώλιο της εξουσίας. Συγκρίνετε τις δημοσκοπήσεις, από τη μεταπολίτευση έως σήμερα: τι έχει πει η κοινή γνώμη, και τι έκαμαν οι πολιτικοί. Διαβάστε τι λέει ο Αριστοτέλης σχετικά. Θα συνομολογήσετε ότι είστε θιασώτης της ολιγαρχίας ή απλώς θα αισθανθείτε ότι έχετε εμποτισθεί βαθιά από την ιδεολογία της νεοτερικής αλλοτρίωσης.
Τέταρτον, είναι χρήσιμο να σκεφθείτε ότι οι Αθηναίοι, ο δήμος, άσκησε τον πιο περίτεχνο από κάθε άποψη οικονομικό ιμπεριαλισμό στην ιστορία. Επίσης είναι καλό να πληροφορηθείτε καλύτερα γιατί επήγαν οι Αθηναίοι στη Σικελία και τι συνέβη στην Αθήνα το προηγούμενο διάστημα. Να γνωρίσετε τέλος ότι η δημοκρατία δεν υπήρξε υπόθεση ενός αιώνα αλλά 2500 ετών, όση και η διάρκεια της ιστορίας των πόλεων/κοινών, έως τον 19ο αιώνα. Μήπως είναι καιρός να ξανασκεφθούμε τα φαινόμενα και να επανέλθουμε;
Πέμπτον, η δημοκρατία δεν διδάσκεται ούτε έρχεται μέσω της διδασκαλίας στα πανεπιστήμια. Είναι απόρροια της εξέλιξης δηλαδή της ανάγκης των πραγμάτων. Εάν ήταν έτσι, θα πρέπει να διερωτηθούμε γιατί σήμερα που όλοι σχεδόν είναι εγγράμματοι ζούμε σε ολιγαρχίες και το χαιρόμαστε, ενώ οι αγράμματοι Έλληνες μεγαλούργησαν ιστορικά με αυτήν την πολιτεία χωρίς να έχουν περάσει ούτε από το δημοτικό…
Έκτον, είναι νομίζω η ώρα που πρέπει να διερωτηθούμε γιατί ενώ καθένας από εμάς ξέρει τι πρέπει να γίνει, φοβάται ή αρνείται να συνεκτιμήσει τον εαυτό του στο λαό. Μήπως θεωρεί εαυτόν ανήκοντα στις ελίτ, είναι τελικά ολιγάρχης; Ας το ψάξει ο καθένας μέσα του.
Και έβδομον, είτε το θέλουμε είτε όχι η δυναμική των πραγμάτων θα οδηγήσει στην αντιπροσώπευση και προοπτικά στη δημοκρατία. Δεν υπάρχει άλλη λύση, αυτό το διδάσκει η κοσμοσυστημική γνωσιολογία, δηλαδή η κοσμοϊστορία. Η σκέψη μου για τον δημοσκοπικό δήμο είναι ένα πείραμα που διερευνά αντιδράσεις περισσότερο, που θέτει το ζήτημα στην απλότητά του για να καταδείξει ότι δεν είναι ανέφικτη η αντιπροσώπευση, απλώς δεν είναι απιθυμητή στις ημέρες μας. Θα μπορούσε να συνδράμει εάν υιοθετείτο στην επίσπευση των εξελίξεων. Ο σημερινός άνθρωπος απέχει πολύ από του να εγγράψει στο αξιακό του "είναι" την αρχή της αντιπροσώπευσης, με ότι αυτό σημαίνει για την ελευθερία και τους συσχετισμούς. Γι αυτό και έως ότου αναγκασθεί να εξελίξει τη σκέψη του, θα πάσχει, θα εξουθενώνεται από τους ολιγάρχες, θα εκπλήσσεται γι'αυτό και θα διερωτάται γιατί και πώς θα διασωθεί, ή θα τον διασώσουν σωτήρες ή θεοί.


Η δημοκρατία όπως και η αντιπροσώπευση θα έρθουν την ώρα που θα το επιβάλλουν οι συνθήκες και ως πραγματολογική κατάσταση και ως αίτημα χωρίς να μας ρωτήσει. Έχω αναπτύξει διά μακρών το γνωσιολογικό αυτό ζητούμενο. Επομένως στο ερώτημα για την ωριμότητα των κοινωνιών απαντώ ότι μπορεί κανείς να παρακολουθήσει πώς καταγράφω το εξελικτικό γίγνεσθαι της πολιτείας της πόλης και να συγκροτήσει την παραλληλία του με το σήμερα. Θα διαπιστώσει με ακρίβεια το ανθρωποκεντρικό στάδιο (την ωριμότητα) του σημερινού κόσμου. Στο βιβλίο μου για το ελληνικό κοσμοσύστημα βρίσκει κανείς το πανόραμα αυτό και τι τελικά σημαίνει ωριμότητα των κοινωνιών. Στη δημοκρατία ως ελευθερία εμπεριέχεται και ένας πίνακας που δίνει το διάγραμμα της σύγκρισης του ελληνικού με τον νεοτερικό κόσμο.
Σε ό,τι αφορά εντούτοις το συμφέρον της κοινωνίας και την τάση της να υποκύπτει στους δημαγωγούς. Φαίνεται ότι υφέρπει εν προκειμένω μια αφαίρεση. Γιατί θέτουμε σε αυτή τη βάση την συμπεριφορά της κοινωνίας και όχι των ολίγων ή του ενός που μας κυβερνά; Γιατί η κοινωνία δεν δικαιούται να γνωρίζει το συμφέρον της και θεωρούμε αυτονόητο ότι μπορεί καλύτερα να κρίνει και να την προστατεύσει από τις αδυναμίες της ο ένας, ο ηγέτης που κατέχει ολοκληρωτικά την εξουσία και επομένως, όπως υπονοείτε, δεν υπόκειται σε εξαρτήσεις δεκτικές να παραγάγουν δημαγωγία; Αναφέρεστε στη Σικελία. Ο στρατηγικός σχεδιασμός των Αθηναίων έχει καταγραφεί από τον Αλκιβιάδη ενώπιον των Σπαρτιατών. Ήταν σαφής. Οι σχεδιαστές της εκστρατείας, δηλαδή οι ολίγοι, οι στρατηγοί απέτυχαν να υλοποιήσουν το εγχείρημα. Και βεβαίως οφείλουμε να συνεκτιμήσουμε ότι οι Αθηναίοι ηττήθηκαν στο εσωτερικό μέτωπο ουσιαστικά (επιδημίες κλπ), όχι στον πόλεμο. Και ήταν τόσο ορθή η στρατηγική επιλογή των Αθηναίων που όχι μόνο δεν αναιρέθηκε αλλά και την πραγματοποίησαν οι Μακεδόνες λίγο αργότερα. Οι Αθηναίοι λοιπόν διαισθάνθηκαν ότι είχε έρθει η ώρα της μετάβασης στην οικουμένη, και επιχείρησαν να την καρπωθούν.
Είναι χρήσιμο νομίζω να συνεκτιμήσετε ότι ο μόνος που δικαιούται να κάνει λάθη είναι η κοινωνία, δηλαδή το όλον μαζί, ουδείς μόνος του για τους άλλους. Ο λόγος ύπαρξης του ενός, του κράτους, της εξουσίας, της οικονομίας είναι το όλον της κοινωνίας. Το ζήτημα είναι το στάδιο της εξέλιξης. Εκτός εάν είστε έτοιμος να μαρτυρήσετε ότι η κοινωνία ως όλον θα είχε διαπράξει στη διάρκεια του νεοελληνικού κράτους ή έστω της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα περισσότερα "λάθη" -διάβαζε λεηλασίες σε βάρος του εαυτού της και της χώρας- από όσες διέπραξε η πολιτική τάξη…. Οίκοθεν νοείται ότι η εκπαίδευση οργανώνεται για να υποστηρίξει το καθεστώς. Στο προσεχές μου βιβλίο με τίτλο Οι ολιγάρχες που θα κυκλοφορήσει σύντομα υπάρχει σχετικό κεφάλαιο/ερώτημα για αυτό. Για να διαπιστώσετε όμως πόσο ολιγαρχική είναι η εκτίμηση ότι η κοινωνία δεν μπορεί να έχει ορθή άποψη για το συμφέρον της σας παραπέμπω στο διάλογο που μας μεταφέρει ο Αριστοτέλης και εμπεριέχεται αναλυτικά στο βιβλίο μου Η δημοκρατία ως ελευθερία. Και μια επισήμανση που παραβλέπετε: Ο διάλογος που κάνουμε για το συμφέρον της κοινωνίας δεν συνεκτιμά μια διάσταση που εντούτοις είναι καίρια: την ελευθερία. Ο Ξενοφών λέει απλά: ο δήμος δεν ενδιαφέρεται στο τέλος τέλος να κυβερνάται καλά αλλά να είναι προεχόντως ελεύθερος. Το γεγονός ότι σήμερα δεν μας ενοχλεί που δεν είμαστε κοινωνικά και πολιτικά ελεύθεροι δεν σημαίνει ότι μας είναι επιτρεπτό να μεμφόμεθα την κοινωνία εκ προοιμίου για να την αποτρέψουμε να υιοθετήσει όταν έρθει η ώρα την εκδοχή της πολιτικής ελευθερίας. Διαφορετικά, εάν συμφωνήσουμε ότι είναι προτιμότερο να μην είναι πολιτικά ελεύθερο το άτομο, γιατί να μην επανέλθουμε στη φεουδαρχία ώστε να γίνουμε μη ελεύθεροι και στον προσωπικό μας βίο;



https://contogeorgis.blogspot.com/

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ
"Οι δημοσκόποι και οι δημοσκοπούμενοι. Μια σχέση χειραγώγησης"


Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018

Γ. Κοντογιώργης - Η Συριζαία Αριστερά και η δυναμική επιστροφή της κομματοκρατίας - 13.10.2017


Καταλληλότερη δήλωση για τον..."πρωθυπουργό" της χώρας -ο θεός να τον κάνει- από αυτήν του καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη, δεν έχω ακούσει μέχρι τώρα, όσον αφορά στην δήλωση του Τσίπρα, ότι δηλαδή, ό,που βρίσκεται αντικρίζει χαμόγελα.
Γιώργος Κοντογιώργης:
Το κεντρικό πρόβλημα δεν είναι, η πρόθεση του τι θέλουν να ρυθμίσουν, αλλά η ομολογία τι δεν θέλουν να αγγίξουν. Σημαίνει δηλαδή ότι, το κράτος αυτό το θέλουν έτσι όπως είναι για να το έχουν λάφυρο και να το χρησιμοποιούν κατά βούληση. Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα που έπρεπε να τεθεί σε σχέση με την υπόθεση αυτή της ρύθμισης αυτού του, οριακού αν θέλετε, και εν πάση περιπτώσει συμβολικά πολύ ενδιαφέροντος θέματος που, θα έπρεπε να τεθεί σε πολύ διαφορετικές βάσεις. Όχι γιατί δεν πρέπει κανείς να σέβεται τη διαφορετικότητα του άλλου, αλλά, το περιβάλλον μέσα στο οποίο το τοποθετεί κανείς. Αλλά, δεν θέλω να συζητήσω αυτό το ζήτημα, για να μην υποπέσω στην ίδια παγίδα, να, μεταθέτω το περιεχόμενο της πολιτικής ατζέντας, προκειμένου να παίξω το παιχνίδι αυτών οι οποίοι μέχρι τώρα αν έχετε προσέξει, προκειμένου να μεταφέρουν τη προβληματική αλλού και να αποπροσανατολίσουν τη κοινή γνώμη, αυτό που κάνουν είναι να ικανοποιούν αιτήματα επιμέρους ομάδων. Ποιες είναι οι ομάδες που αποτελούν την αιχμή του δόρατος για να διαμορφώσουν αύριο τη κοινή γνώμη, δηλαδή να διαμορφώνουν πλαίσιο απ΄αυτό που είναι το περιβάλλον των ομάδων που δημιουργούν "θόρυβο" αν θέλετε, προχθές ήταν οι ταξιτζίδες, σήμερα είναι οι ομοφιλικές ομάδες, αύριο θα είναι οι χρήστες κάνναβης και ούτω καθεξής. Με άλλα λόγια, επιλέγεται αυτή τη στιγμή όχι μόνο η αλλαγή και αποπροσανατολισμός σε σχέση με τις πολιτικές προτεραιότητες της χώρας, αλλά και, οι συμμαχίες με ομάδες οι οποίες θα αποτελέσουν τον προπομπό για να αναταχθεί εκλογικά το κόμμα. Ποιο είναι αυτό που λείπει αν θέλετε από όλο αυτό το πλέγμα; Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ως ολότητα. Δηλαδή το κοινό συμφέρον. Αυτό δεν υπάρχει πουθενά. Διότι, αυτό θα ξεπεραστεί μέσα από μια νέα εκλογική αναμέτρηση η οποία θα βγάλει με το 18% μια πλειοψηφία στη βουλή. Αυτό το τραγικό και προκλητικό καθ΄όλα καθεστώς, το οποίο άλλα αποδίδει το εκλογικό σώμα κι άλλα διαμορφώνει ο εκλογικός νόμος για τη βουλή.
...
Όλο αυτό έγινε, ακριβώς για να φύγουμε απ΄την πολιτική ατζέντα. Καταλαβαίνεται λοιπόν ότι, μας φέρνει αυτό το γεγονός και πολλά άλλα, σ΄αυτό που αποτελεί την θεμέλια βάση και αφετηρία αυτών που μας κυβερνούν. Πού ανδρώθηκαν αυτοί οι άνθρωποι; Εκεί που θήτευσαν για να μάθουν τι είναι "πολιτική", τι είναι η "κοινωνία" ως ολότητα, τι είναι ένα "γενικό" συμφέρον, πού είναι; Η κορυφαία εκδήλωση του πιο απεχθούς καθεστώτος το οποίο έχουμε ζήσει τις τελευταίες δεκαετίες, δηλαδή, οι παρατάξεις των πανεπιστημίων. Εκεί θήτευσαν και εκπαιδεύτηκαν στο πώς θα εκβιάζουν, στο πώς θα καταδολιεύουν, στο πώς θα μεταβάλουν τον δημόσιο σε ιδιωτικό χώρο και πώς θα λειτουργούν φασιστικά. Όλων αυτών των ανθρώπων τώρα που μα κυβερνούν με κορυφαίο τον πρωθυπουργό, ξέρετε ποιο ήταν το διακύβευμα; Πώς θα μεταβάλουν το δημόσιο χώρο σε ιδιωτικό. Πώς θα τον καταλαμβάνουν και να μην έχουν δικαίωμα οι υπόλοιποι να λειτουργούν μέσα σ΄αυτόν. Πώς ΔΕΝ θα κινείται η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, η κίνηση των ιδεών, εάν δεν είναι εναρμονισμένη με τις δικές τους εκδοχές.
...
Ένα πανεπιστήμιο που θα μπορούσε να είναι απ΄τα πρώτα στον κόσμο, όπως είναι το ελληνικό πανεπιστήμιο, έχει καταντήσει να είναι το μακρύ χέρι των κομμάτων. Ξέρετε ποια ήταν η αντίδραση αυτών των παρατάξεων και των κομμάτων όταν τέθηκε το ζήτημα επανειλημμένα κι από εμένα και από άλλους, ότι πρέπει οι εκπρόσωποι στα όργανα των πανεπιστημίων να είναι εκπρόσωποι των φοιτητών και όχι των παρατάξεων; Ότι αυτό αποτελεί φασισμό. Δηλαδή, οι φασίστες κατηγορούν όχι μόνο τη δημοκρατική αρχή, ότι είναι φασιστική. Αυτοί οι άνθρωποι κυβερνούν τώρα τη χώρα και γι΄αυτό πολιτεύονται έτσι.
...
Αυτό το καθεστώς της ανομίας, είναι ο μέγας τροφοδότης της βίας, είναι ο μέγας τροφοδότης του φόβου, άρα της ανελευθερίας. Να μη μιλάμε λοιπόν για "δημοκρατίες" και κουραφέξαλα, είναι οι ίδιοι οι οποίοι καταστέλλουν κάθε έννοια ελευθερίας στον πολίτη. Δημιουργούν τον φόβο. Φοβάται ο άνθρωπος σήμερα να μιλήσει. Φοβάται να πει την άποψή του. Γιατί αυτοί καλλιεργούν τον φόβο. Ξέρει ότι δίπλα του θα βρεθεί κάποιος ο οποίος θα τον καταδώσει, θα τον εκβιάσει και θα τον εκφοβίσει.
...
Ξέρετε γιατί υπάρχει πολυνομία στην Ελλάδα; Υπάρχει ένας λόγος και μόνο. Ότι, ο νόμος είναι εύκολο να ψηφιστεί. Η δημόσια διοίκηση και η δικαιοσύνη είναι δύσκολο να λειτουργήσει εκεί που πρέπει. Όταν λοιπόν βλέπετε να ψηφίζεται νόμος, σημαίνει ότι κάτι δεν θέλουν να γίνει στη πλευρά της εφαρμογής του νόμου.
...
Το ήθος του πολίτη, είναι το ήθος που του διδάσκει ή που του επιβάλλει η εξουσία/το σύστημα. Εάν το σύστημα του λέει ότι πρέπει και δικαιούται και μπορεί να αυτοδικήσει θα αυτοδικήσει. Εάν το σύστημα του πει ότι μόνον με το σταυρό στο χέρι -όπως λέμε- θα κάνεις αυτό που θέλεις να κάνεις, θα το κάνει έτσι. Αμφισβήτησε κανείς τις πανελλήνιες εξετάσεις για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια; Δε ξέρουμε τι γίνεται πίσω, αλλά κανείς δε διανοήθηκε να πάει στο βουλευτή ή να εξαγοράσει κάποιον για να μπορέσει να περάσει στο πανεπιστήμιο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι όπου η πολιτεία θέλησε να εφαρμόσει σύστημα που δεν επιτρέπει τη συναλλαγή, το σύστημα δούλεψε καλά. Και δεν διανοήθηκε καμιά κοινωνία να πάει να κάνει συναλλαγή. Όταν όμως του λέει, μόνο με τη συναλλαγή θα κινηθείς, τι θα κάνει;
...
Το λέω πολλές φορές για να γίνει συνειδητό, αναλογιστείτε ότι έχουμε αναθέσει τις τύχες μας σε έναν άνθρωπο που λέγεται "πρωθυπουργός", ο οποίος δεν έχει τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις για να διοικήσει ακόμα κι έναν στάβλο. Αλλά, κάντε μια ανατριχιαστική αναδρομή... Ότι, σ΄αυτή τη χώρα που πέρασαν προσωπικότητες του διαμετρήματος του Περικλή μέχρι τον Καποδίστρια, βρίσκονται άνθρωποι που την κυβερνούν, αυτής της ποιότητας κι αυτής της νοοτροπίας. Τι μεγαλύτερη κατάντια θέλει κανείς να δει μπροστά του, να συζητήσει, για να συνειδητοποιήσει ακριβώς πού βρισκόμαστε; Αν θέλουμε να την ορίσουμε με επιστημονικούς όρους -και δούμε τα πεπραγμένα αυτής της κυβέρνησης- είναι η πιο παλαιοκομματική κυβέρνηση η οποία πέρασε απ΄την Ελλάδα και που θυμίζει μια ολική επαναφορά στο καθεστώς της φαυλοκρατίας του 19ου αιώνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το μόνο το οποίο δεν ενδιαφέρει εν προκειμένω, είναι η εφαρμογή του νόμου, δηλαδή των κανόνων που διασφαλίζουν την ελευθερία. Θέλουν την κοινωνία να μέσα στον φόβο δηλαδή. Για να κυβερνούν διάφορες ομάδες των πραιτοριανών.
...
Ακραία συμπεριφορά είναι να παίρνει κανείς τα ιμάτιά του και να φεύγει, να εγκαταλείπει την χώρα του. Ακραία συμπεριφορά είναι να αυτοδικεί κάποιος στο φανάρι γιατί σέρνει μέσα του χίλια δυό προβλήματα, ή γιατί ξέρει ότι δεν θα αντιμετωπίσει πουθενά τον επόπτη του νόμου. Ακραίες συμπεριφορές είναι οι τραγικές καταστάσεις που ζούμε καθημερινά στις μεγαλουπόλεις, που βλέπουμε να κοιμούνται στα πεζοδρόμια και να δηλώνει ο τωρινός "πρωθυπουργός" της χώρας με ξεδιάντροπο τρόπο ότι ό,που και να πάει συναντάει χαμόγελα... Προφανώς, όσοι πάνε και τον πλησιάζουν είναι αυτοί που τους επιτρέπουν να πλησιάσουν εκεί, και που βεβαίως, αφού πάνε να τον προσκυνήσουν χαμογελούν. Και αυτός είναι ο ορισμός της κατάστασης που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία. Πιο προκλητική δήλωση από αυτή, που θα έπρεπε ο ίδιος να αυτοκτονήσει για να αφήσει κάτι στην ιστορία, δεν υπάρχει! Ότι συναντάει ευτυχισμένους ανθρώπους με πλατύ χαμόγελο, και το λέει δημόσια όταν τον ρωτάει ο δημοσιογράφος "πώς βλέπει τα πράγματα να εξελίσσονται στην ελληνική κοινωνία και την δυστυχία που υπάρχει.

Απομαγνητοφώνηση, Ελένη Ξένου.
Γ. Κοντογιώργης - Η Συριζαία Αριστερά και η δυναμική επιστροφή της κομματοκρατίας
Ο Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργος Κοντογιώργης στον τηλεοπτικό σταθμό ΔΙΟΝ (Κεντρική Μακεδονία) στις 13.10.2017 και στον Φώτη Γιοβαννόπουλο.
Ακούστε όλη την εκπομπή εδώ: https://youtu.be/FSZkm6d7JI4



Ο Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργος Κοντογιώργης στον τηλεοπτικό σταθμό ΔΙΟΝ (Κεντρική Μακεδονία) στις 13.10.2017 και στον Φώτη Γιοβαννόπουλο.



Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2018

Γ. Κοντογιώργης – «Ελληνισμός και νεοελληνικό κράτος. Μια δύσθυμη σχέση»...


[Ομιλία του Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργου Κοντογιώργη με θέμα «Ο Ελληνισμός ως Ιστορία και ως Κοινωνία στα αζήτητα του νεοελληνικού πολιτειακού μορφώματος», η οποία πραγματοποιήθηκε στις 6.6.2018 στην Ελευσίνα, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Κέντρον Ελευσινιακών Μελετών «Η Δάειρα».]


Στην ομιλία του αυτή, ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης, αναλύει -όπως πάντα- θέματα μείζονος σημασίας! Αναφέρω συνοπτικά μερικά από αυτά.

Γιώργος Κοντογιώργης:
- "...Διερωτώμαι, τι κάνει αυτός ο κόσμος -ο τοπικός, αλλά κυρίως ο κόσμος ο ελληνικός, αυτό το κράτος- γι΄αυτόν τον τεράστιο πολιτιστικό θησαυρό; Που αν τον είχε οποιαδήποτε άλλη Δυτική χώρα, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι, θα μπορούσε να ζει, -όχι ο τοπικός μόνο πληθυσμός, αλλά, ο πληθυσμός της χώρας-, μόνο και μόνο απ΄αυτόν τον πολιτιστικό πλούτο αν τον είχε αναδείξει σε όλες τις ιστορικές πτυχές και διαστάσεις τις οποίες έχει να επιδείξει!"

- Η άγνωστη ιστορία της Ελευσίνας.
"...Αν πολλαπλασιάσουμε τις Ελευσίνες της Ελλάδας, θα αντιληφθούμε τελικά ότι, αυτό το κράτος και οι άρχουσες δυνάμεις αυτού του κράτους, επιβεβαιώνουν μόνο από αυτό το γεγονός ότι αποτελούν ένα ξένο σώμα προς την χώρα, τη κοινωνία και τον ελληνισμό ως εθνική αναφορά και διδάσκουν την αποξένωση από την ελληνική ιστορία."

- Γιατί και πού οφείλεται αυτό. Ιστορικές αναφορές.

- "...Εάν θέλουμε να αντιληφθούμε γιατί ο ελληνισμός σε λιγότερο από έναν αιώνα εξαφανίστηκε και παρέμεινε αυτό το δύσμορφο και εχθρικό προς το ελληνισμό και τη κοινωνία κράτος, δεν έχουμε παρά να στοχαστούμε τι ήταν ο ελληνισμός πριν από το νεο-ελληνικό κράτος και τι είναι μετά."

- "...Όσο και αν γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου, πρέπει να ομολογήσουμε ότι στην Επανάσταση ηττήθηκε ο ελληνισμός. Είναι η προτελευταία -γιατί η τελευταία είναι το 1922- η προτελευταία πράξη του δράματος που αρχίζει μ΄αυτήν την αποδόμηση του ιστορικού ελληνισμού, και, η οικοδόμηση ενός κρατικού μορφώματος που ήταν προορισμένο από αυτούς που το έφτιαξαν να αποδομήσει τον ιστορικό ελληνισμό και να τον ελέγξει στις πηγές και στις πολιτικές του."

- Τα χαρακτηριστικά του νεο-ελληνικού κράτους.

- "...Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, εκτός απ΄το ότι, η πρώτη πράξη της οθωνικής, της βαυαρικής δυναστείας, ήταν να καταργήσει στον ελληνικό χώρο, στο ελλαδικό κράτος, αυτό το οποίο αποτελούσε την ιδιοσυστασία, την φύση του ελληνισμού και που, οδήγησε σ΄αυτόν τον ιστορικό πολιτισμό από την αρχαιότητα μέχρι και τον 19ο αιώνα: τις θεμελιώδεις κοινωνίες των κοινών πόλεων (κοινοτήτων) και μέσα σ΄αυτές την δημοκρατία."

- Ο σκοπός του κράτους, δεν είναι η απελευθέρωση της κοινωνίας, δεν είναι η ενσωμάτωση σ΄αυτό των δημιουργικών δυνάμεων.

- "...Εάν θέλετε να δείτε τι έγινε τον 19ο αιώνα, (μπορούμε να το παραλληλίσουμε με το σήμερα), δεν έχουμε παρά να σκεφτούμε το 1897. Τον πόλεμο που κηρύχθηκε με σύσσωμη την σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών δυνάμεων -εντελώς απροετοίμαστοι-, με τη βεβαιότητα ότι οι δυνάμεις θα τους σταματούσαν."
Ιστορικές αναφορές του μεγάλου Δημήτριου Βικέλα (δημιουργού της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων).

- Ανάλυση του καθηγητή για το πώς οδηγηθήκαμε, πώς φτάσαμε στη σημερινή κρίση και γιατί αυτή διαρκεί. Στη ελληνική κρίση η οποία συντελέστηκε δια χειρός της ελληνικής άρχουσας τάξης.

-Τι είναι το πολιτικό σύστημα και ποιο είναι το περιεχόμενο της ψήφου που διαθέτει ο σημερινός πολίτης-υπήκοος σήμερα;

- Ποιο είναι το πολιτικό προσωπικό της χώρας και τι έχει δημιουργήσει.

- Τι αποτελέσματα δίνουν οι δημοσκοπήσεις εδώ και παγκοσμίως, πώς αντιμετωπίζονται από την πολιτική τάξη της χώρας και πώς αντιμετωπίζονται τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων σε άλλες χώρες.

- Εθνικισμός.

- "...Εάν δηλαδή, σταθείτε μπροστά στις αρχαιότητες της Ελευσίνας και διατυπώσετε με θαυμασμό την εκτίμησή σας γι΄αυτά, θα θεωρηθείτε ότι είστε εθνικιστές. Οτιδήποτε αναφέρεται στην ελληνική συνέχεια, το ίδιο. Ξέρετε, έχουμε ένα δίπολο. Απ΄τη μια μεριά υπάρχει η ελληνική η αποδοχή ότι υπάρχει ένας ελληνικός κόσμος που κινείται στην ιστορία και φτάνει μέχρι τον 19ο αιώνα και, έχει ελληνική εθνική αναφορά, -άρα συγγένεια με εμάς-, και, η άλλη εκδοχή ότι εμείς πάψαμε να είμαστε Έλληνες, και, κάποια στιγμή στην αρχή του Βυζαντίου, και, επομένως το Βυζάντιο όπως και η Τουρκοκρατία δε μας εκφράζει. Είμαστε, ενδεχομένως ελληνόφωνοι αλλά όχι Έλληνες. Έλληνες λέει, μας έφτιαξε το κράτος και η Δύση. Και μας συνέδεσε η Δύση, δηλαδή ο Διαφωτισμός με την αρχαιότητα αλλιώς εμείς την είχαμε χάσει.
Το ερώτημα που τίθεται είναι: και πώς η Δύση μπόρεσε να συνδεθεί, να αποκτήσει ενδιαφέρον, ανάγνωση των αρχαίων κειμένων, και στη συνέχεια να συνδεθεί με αυτήν; Πού βρήκε τα κείμενα αυτά; Δε τα βρήκε απ΄το Βυζάντιο;....Το Βυζάντιο δε μετέφερε εκεί τις πόλεις, στην Ιταλία, και στη συνέχεια πέραν από εκεί κι όλη αυτή τη πνευματική ζωή στη συνέχεια που δημιούργησε, αφού είχαν έρθει ήδη στο Βυζάντιο και, έμαθαν πολλοί γράμματα και τους αρχαίους;...Δεν έχουμε μήπως τεράστια κείμενα ελληνικής γραμματείας μέχρι το τέλος του Βυζαντίου και στη περίοδο της Τουρκοκρατίας, χωρίς διακοπή;...
Τι είναι αυτό που συνέβη με τη γέννεση του νεο-ελληνικού κράτους κι απ΄την μια μεριά μας αποκόβουν απ΄την ελληνική συνέχεια, με άλλα λόγια μ΄αυτό που αντιπροσωπεύει ο ελληνικός κόσμος κι όχι μόνο με την εθνική αναφορά, και, απ΄την άλλη μας συνδέουν και μας λένε...ότι αν γνωρίζουμε τη δημοκρατία σήμερα που ζούμε, μας την δίδαξε η Δύση και συγκεκριμένα ο Διαφωτισμός και αυτός μας συνέδεσε με την αρχαιότητα που δεν είχαμε καμία επαφή. Εδώ είναι ένα τεράστιο ζήτημα που έχει να κάνει και με εμάς και με τη Δύση. Η Δύση, διέπραξε δυο μεγάλες ρίξεις στον Διαφωτισμό. ..."

- Η διαστροφή των εννοιών και οι συνέπειές της.

- Αναφορά στη Νέα Τάξη Πραγμάτων, παγκοσμιοποίηση και το άλμα της οπισθοδρόμησης στη προσολώνια εποχή.

- "...Η ελληνική κοινωνία, επειδή είναι ιστορική κοινωνία, η οποία έχει πολύ δυνατή και συμπαγή πολιτισμική συνοχή, αισθάνεται τον απόηχο, όχι μόνον της οικονομικής της ανέχειας τώρα, αλλά και τη προσβολή που αισθάνεται ως ελληνική κοινωνία γι΄αυτά που συμβαίνουν και γι΄αυτά που της καταμαρτυρούν ο κόσμος όλος. Διότι υπάρχει ακόμα η Ελλάδα του πολιτισμού, που αντιστέκεται στην Ελλάδα της ασχήμιας. ..."

- Τι άλλαξε και τι έμεινε ίδιο στην περίοδο της κρίσης, στην κοινωνία και στο πολιτικό σύστημα της χώρας..

- Η απαξίωση της ελληνικής κοινωνίας και γενικά των κοινωνιών.

- "...Η ανάκτηση της ελληνικής ιστορίας που διδάσκει τη πρόοδο και διδάσκει το τι δημιουργεί την ιστορικότητα και την συνοχή ενός λαού ο οποίος είναι ο μόνος ο οποίος θα αντιτάξει το κοινωνικό συμφέρον απέναντι στις δυνάμεις οι οποίες είτε πολιτικές είτε οικονομικές κατατείνουν στο να του το αρπάξουν απ΄τα χέρια και να το κάνουν δικό τους."

- Η ακροΔεξιά σε όλους τους πολιτικούς χώρους, σε Ευρώπη, Αμερική, Δύση, που είναι ο κλασικός φιλελευθερισμός.

- "...Το ζητούμενο και το δίλημμα είναι να υπερβούμε το παρόν πολιτικό σύστημα και να θέσουμε το ζήτημα του λόγου της κοινωνίας και της συμμετοχής της κοινωνίας στα πολιτικά δρώμενα. Να γίνει η βούληση της κοινωνίας καθημερινός θεσμός της πολιτικής διαδικασίας."



Απομαγνητοφώνηση, Ελένη Β. Ξένου







Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2018

ΤΟ ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟ ΤΗΣ ΠΡΙΓΚΗΠΟΥ



Σήμα κινδύνου εκπέμπει η ιστορικότητα του ορφανοτροφείου της Πριγκήπου, και, διηγώντας την να κλαις... ε.ξ.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ
Η θέα από τον λόφο του Χριστού, την υψηλότερη κορυφή του νησιού, είναι μαγευτική. Μπορεί να δεις τα περισσότερα Πριγκηπόνησα και να ανγαντέψεις τον Βόσπορο. Όταν όμως στρέψεις το βλέμμα σου στο νησί, παίρνεις μια βαθιά ανάσα. Το μεγαλύτερο ξύλινο κτήριο της Ευρώπης και το τρίτο μεγαλύτερο του κόσμου έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου. Πρόκειται για το Εθνικό Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, το οποίο φιλοξένησε 5.744 παιδιά -από το 1903 μέχρι το 1956-, από τα οποία τα 1.741 ήταν προσφυγόπουλα και εκατοντάδες ορφανά από την Καταστροφή της Σμύρνης. Στις 21 Μαΐου (Κωνσταντίνου & Ελένης) συμπληρώθηκαν 115 χρόνια από την ημέρα που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ τέλεσε τα εγκαίνιά του.

Το πενταόροφο ξύλινο οικοδόμημα άρχισε να χτίζεται το 1898 σε έκταση 26.000 τ.μ. από τη γαλλική Εταιρεία των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Ξενοδοχείων, με πρόεδρο τον κόμη Maurice de Bochard. Το αρχιτεκτονικό δημιούργημα κόστισε συνολικά 50.000 χρυσές οθωμανικές λίρες. Είχε περισσότερα από 400 υπερπολυτελή δωμάτια, τραπεζαρίες, αίθουσες συναυλιών, χορού, σαλόνια, τεράστια μαγειρεία με τον σύγχρονο εξοπλισμό, γραφεία και άλλους βοηθητικούς χώρους. Και το όνομα αυτού «Pringipo Palace», ένα ξενοδοχείο με υποδομή για καζίνο, το οποίο όμως δεν λειτούργησε ποτέ. Λία χρόνια αργότερα η Ελένη Ζαρίφη, γόνος της οικογενείας των εθνικών ευεργετών, αγόρασε το κτήριο από τη γαλλική εταιρεία αντί του ποσού των 3.700 χρυσών οθωμανικών λιρών για να στεγάσει τα ορφανά που ζούσαν στο Μπαλουκλί. Ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ δώρισε όλα τα τέλη μεταβίβασης και τους κτηματικούς φόρους, που ξεπερνούσαν τις 1.180 χρυσές λίρες. Πρόσφερε και 146 λίρες στο ορφανοτροφείο (μία για κάθε παιδί) και διέταξε να δίνονται καθημερινά 7,5 οκάδες κρέας και ανάλογη ποσότητα ψωμιού. Το 1915 το κτήριο επιτάχθηκε από τις τουρκικές Αρχές. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στέγασε το στρατιωτικό Λύκειο του Κούλελη. Τα παιδιά μεταφέρθηκαν στη Χάλκη όπου παρέμειναν μέχρι το 1918. Από εκεί μεταφέρθηκαν στη Μονή του Χριστού στην Πρώτη όπου έμειναν για 16 μήνες. Το 1918 εγκαταστάθηκαν στο ξύλινο κτήριο Γερμανοί στρατιωτικοί και ένα χρόνο αργότερα Ρώσοι πρόσφυγες, οι οποίοι, για να ζεσταθούν, έκαψαν ακόμη και τα ξύλινα πατώματα!
Ύστερα από περιπλανήσεις τεσσάρων ετών τα ορφανά επέστρεψαν στην Πρίγκηπο. Το ορφανοτροφείο δεν ήταν πια ίδιο, καθώς είχε υποστεί τεράστιες καταστροφές, το κόστος των οποίων υπολογιζόταν σε 50.000 χρυσές τουρκικές λίρες. Από το 1942 μέχρι το 1945 το ίδρυμα διεύθυνε η αείμνηστη Αναστασία Μαγγίνα, μητέρα του Νίκου Μαγγίνα, φωτογράφου του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Μετά τα Σεπτεμβριανά του 1955 η παρακμή ήταν ραγδαία και η διαμονή στο κτήριο σχεδόν αδύνατη. Την 5η και τα ξημερώματα της 6ης Σεπτεμβρίου ο οργισμένος τουρκικός όχλος ερχόταν να βάλει φωτιά στο κτήριο και να κάψει ζωντανά τα μικρά παιδιά. Ένας μικρός μαθητής, ο 13χρονος Τζιμουλάκης Χουρμούζης, βγήκε μπροστά στον όχλο με την τουρκική σημαία, της οποία άρχισε να κυματίζει. Η κίνησή του αυτή ήταν αρκετή για να κάμψει την οργή τους.
Λίγα χρόνια αργότερα, στις 21 Απριλίου 1964, το τουρκικό υπουργείο Παιδείας διέταξε την εκκένωση του κτηρίου με την δικαιολογία ότι η ξύλινη κατασκευή ήταν μεγάλος κίνδυνος για την πευκόφυτη περιοχή του νησιού. Χωρίς στέγη έμμειναν 167 αγόρια και 47 κορίτσια. Τα παιδιά και οι δάσκαλοι κουβαλούσαν στις πλάτες τους τα κουζινικά και τον εξοπλισμό. Ο δρόμος από το ορφανοτροφείο μέχρι τις Μονές του Χριστού και του Αγίου Νικολάου, όπου μεταφέρθηκαν, ήταν διάσπαρτος με ρούχα, παπούτσια, βιβλία...



Πηγή:
Περιοδικό «Βιθυνιακά Χρονικά» / τεύχος 25ο / Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2018

Επιλογή κειμένου και αντιγραφή, Ελένη Ξένου.




















Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2018

«Το σύστημα σήμερα δεν είναι δημοκρατία»

"Το θεμελιώδες γνώρισμα της δημοκρατίας, που είναι η απόσπαση του πολιτικού συστήματος από το κράτος και η ενσάρκωσή του στην κοινωνία"

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ



Τι σημερινό σύστημα δεν είναι δημοκρατία 
Συνέντευξη στην Καθημερινή 3.2.2008

«Το σύστημα σήμερα δεν είναι δημοκρατία» Ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης προτείνει αναψηλάφηση της πολιτικής για να αρθούν οι δυσμορφίες στις οποίες έχει περιέλθει Συνέντευξη στον Θανάση Βασιλείου. Η απαξίωση της πολιτικής, η άλωση του κράτους από το κόμμα και τις ομάδες συμφερόντων, το ηθικο-πολιτικό δίλημμα και οι συνέπειες της διαφθοράς/διαπλοκής, ο παραγκωνισμός του κοινωνικού ζητήματος από τον δημόσιο διάλογο καθιστούν επίκαιρη την αναψηλάφηση του πολιτικού συστήματος και προϋπόθεση άρσης των δυσμορφιών που το καθιστούν αποκρουστικό - μελαγχολικό κουτί. «Η ενσάρκωση του κράτους από τον φορέα της πολιτικής, η σύμπτωση ελεγκτή και ελεγχόμενου δημιουργούν προφανώς μια ιδιάζουσα πολιτική κατάσταση, μοναδική για την εκκόλαψη της διαφθοράς, η οποία επιπλέον εννοεί να ενοχοποιεί το “θύμα” (την έννοια του έθνους) και στο βάθος την κοινωνία για τη διαφθορά των φορέων της». Ο καθηγητής Γ. Κοντογιώργης στο τελευταίο βιβλίο του «Η δημοκρατία ως ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση» (Πατάκης, 2007), ορίζοντας τη δημοκρατία ως ταυτολογικό ισοδύναμο της καθολικής ελευθερίας, αποφαίνεται: το σημερινό σύστημα δεν έχει σε τίποτε να κάνει με τη δημοκρατία.

— Στο βιβλίο, φαίνεται πως δεν ξεφεύγετε από τον κανόνα, που θέλει τη διαφοροποίηση της πολιτικής θεωρίας από την πράξη της δημοκρατίας.
— Δεν θα το έλεγα. Εκτιμώ ότι η νεότερη πολιτική θεωρία, αντί να επεξεργασθεί μια θεωρία της δημοκρατίας, επέλεξε να διακηρύξει τον δημοκρατικό χαρακτήρα του σύγχρονου πολιτικού συστήματος. Αγνόησε το θεμελιώδες γνώρισμα της δημοκρατίας, που είναι η απόσπαση του πολιτικού συστήματος από το κράτος και η ενσάρκωσή του στην κοινωνία. Αν δεχθούμε ότι πολιτικό σύστημα και κράτος ταυτίζονται, συνομολογούμε ότι η δημοκρατία είναι ανέφικτη. Αν δεχθούμε ότι η ταύτιση συστήματος και κράτους αντιστοιχεί σε ένα πρώτο στάδιο της εξέλιξης των κοινωνιών προς την ελευθερία, το τοπίο αλλάζει. Η αντιπροσώπευση διαφέρει από τη δημοκρατία, στο ότι αναγνωρίζει την πολιτειακή συγκρότηση της κοινωνίας, δηλαδή ως δήμου. Αποδίδει, όμως, στην κοινωνία μόνο την ιδιότητα και τις αρμοδιότητες, του εντολέα. Στη δημοκρατία, το σύνολο της πολιτικής αρμοδιότητας περιέρχεται στον δήμο.Απαξίωση της πολιτικής
— Προβάλλοντας στο παρόν αυτές τις οριοθετήσεις, μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία;
— Σήμερα είμαστε μπροστά σε ένα πολιτικό σύστημα, το οποίο πέτυχε το ακατόρθωτο: ισχυρίζεται ότι συγκεντρώνει συγχρόνως μέσα του δύο ασύμβατα μεταξύ τους συστήματα, τη δημοκρατία και την αντιπροσώπευση, τη στιγμή που δεν είναι ούτε δημοκρατικό ούτε αντιπροσωπευτικό. Κατακρατεί για λογαριασμό του κράτους τις ιδιότητες τόσο του εντολέα όσο και του εντολοδόχου, ενώ ορίζει ως εντολέα του μια έννοια, το «έθνος». Η κοινωνία, επομένως, στερείται της αρμοδιότητας να ορίζει τα του οίκου της ή, έστω, να ελέγχει τους διαχειριστές του κράτους. Σύμφωνα με το σκεπτικό αυτό, η βούληση της κοινωνίας μπορεί να είναι αντίθετη με το πραγματικό της συμφέρον (εκείνο του έθνους), η βούληση όμως του κράτους ποτέ. Γι’ αυτό και η αρμοδιότητα του κράτους να αποφασίζει τι είναι «εθνικό» και τι όχι, τι συμφέρει την κοινωνία και τι όχι, είναι αποκλειστική και ανέκκλητη. Ο παραλογισμός αυτός, ωστόσο, υποκρύπτει μια σημαίνουσα ολιγαρχική αντίληψη.
— Πού αποδίδετε αυτή τη σύγχυση;
— Στο ότι οι προτεραιότητες της εποχής μας δεν συναντώνται με τη δημοκρατία σε συνδυασμό με την αδυναμία της νεοτερικότητας να συναντηθεί πραγματικά με την ελληνική γραμματεία. Οι ανάγκες μιας κοινωνίας που εξέρχεται μόλις από τη φεουδαρχία εστιάζονται στο πώς θα συγκροτηθούν τα μέλη της ως ελεύθερα άτομα και όχι πώς θα αυτοκυβερνηθούν στο κοινωνικο-πολιτικό πεδίο. Τα εντυπωσιακά επιτεύγματα της εποχής μας καλλιέργησαν σιγά σιγά τη βεβαιότητα ότι ο διάλογος με την αρχαιότητα στο ζήτημα της δημοκρατίας ήταν περιττός κι έχασαν την ελευθερία. Η σύγχρονη θεωρία προσεγγίζει τη μεν ατομική ελευθερία ως αυτονομία, τη δε κοινωνική και την πολιτική ελευθερία με όρους δικαιώματος. Τα δικαιώματα, όμως, ευδοκιμούν εκεί όπου δεν συντρέχει η ελευθερία. Οι «νέες» προσεγγίσεις της δημοκρατίας προσθέτουν κατά βούληση επιθετικούς προσδιορισμούς στην έννοια (μιλάνε για συμμετοχική ή τηλεοπτική δημοκρατία κ.λπ.), θεωρώντας δεδομένη τη διχοτομία κοινωνίας και πολιτικής. Η συμμετοχή, όμως, που αναγνωρίζουν στον πολίτη είναι εξωθεσμική. Τον θέλουν κομματικό οπαδό, καταναλωτή θεάματος κ.ά. Του εξασφαλίζουν, λ.χ., το πολιτικό δικαίωμα της διαδήλωσης, αλλά όχι τη συμμετοχή στο πολιτικό σύστημα έτσι ώστε να είναι περιττή η διαδήλωση, άρα το δικαίωμα. Δεν τον αποδέχονται ως συστατικό εταίρο της Πολιτείας.Κράτος και κόμμα
— Έχετε μιλήσει για την κομματοκρατία στην Ελλάδα. Θα θέλατε να σχολιάσετε το φαινόμενο;
— Είναι μεγάλο θέμα. Συμβαίνει όταν το σύστημα υστερεί σε σχέση με το πολιτικό ανάπτυγμα της κοινωνίας. Το νεότερο κράτος/σύστημα είχε κατά νου μια κοινωνία που κοίταζε προς την ελευθερία και όχι μια κοινωνία, όπως η ελληνική, που βίωνε την ανθρωποκεντρική αυτονομία στο πλαίσιο των κοινών. Ο πολίτης, που πριν ήταν μέρος της Πολιτείας, τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα κράτος που κατέχει το σύνολο της πολιτικής αρμοδιότητας. Η συμπεριφορά του συνεχίζει να προσιδιάζει στην ιδιότητα του εντολέα, χωρίς το σύστημα να του εκχωρεί τον ρόλο αυτόν. Το κόμμα, στο πλαίσιο αυτό, εμφανίζεται ως διαμεσολαβητής, όχι ως αντιπρόσωπος της κοινωνίας. Έτσι, η πελατειακή σχέση, από παρέκκλιση, γίνεται σύστημα, που το διαχειρίζεται το κόμμα. Και το κόμμα, από διαμεσολαβητής, γίνεται επικαρπωτής του κράτους, το οποίο υποτάσσεται στους σκοπούς του πελατειακού συστήματος. Το κράτος της νεοτερικότητας αποτέλεσε το ιδεώδες σύστημα για την οικοδόμηση της κομματοκρατίας. Για τις αποκλίσεις αυτές του κράτους από τον «κανόνα» ήταν φυσικό να ενοχοποιηθεί, όχι η πολιτική υπανάπτυξη του νεοτερικού κράτους, αλλά η κοινωνία και οι κληρονομιές της, που καταχωρίσθηκαν ως οθωμανικές. Φτάσαμε έτσι σε συστήματα πολιτικών ηγεμονιών, ποδηγέτησης της πολιτικής με όχημα τη διαπλοκή. Νομίζω ότι η εμμονή στην κομματική χειραγώγηση του κράτους εξακολουθεί να αποτελεί τη θεμελιώδη αιτία της ελληνικής κακοδαιμονίας.Συνέπειες της διαφθοράς
— Εδώ εντάσσετε και τη διαφθορά στον πολιτικό βίο;
— Όταν ζητούμενο είναι πώς θα διαχειριστούμε το κράτος για να δημιουργήσουμε την πολιτική μας πελατεία και, επομένως, ένα σύστημα που αυτοσυντηρείται με τη λεηλασία του δημόσιου αγαθού, αναγκαστικά οδηγούμαστε σε υπερβάλλουσα διαπλοκή και διαφθορά. Έτσι κι αλλιώς, το παρόν πολιτικό σύστημα εγγράφει ως συμφυές γνώρισμά του τη διαφθορά. Δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτήν. Ένα κόμμα που φιλοδοξεί να πετύχει στις εκλογές, χρειάζεται πολλά εκατομμύρια. Πού τα βρίσκει; Στη διαπλοκή. Με τον διαμοιρασμό των ιματίων του κράτους στους χορηγούς χρήματος ή επικοινωνίας. Η νομιμοποίηση της διαφθοράς (π.χ. των χορηγιών) οδηγεί συγχρόνως στην εκτροπή της πολιτικής από τον σκοπό της. Ο πολιτικός μεταβάλλεται σε αντιπρόσωπο του χορηγού του και κυριολεκτικά σε διαχειριστή των συμφερόντων του στο κράτος. Τι απομένει; Να ενταχθεί ο «χορηγός» στη διαχείριση του συστήματος.
— Ως πότε, όμως, μπορεί να συνεχίζεται αυτό;
— Το σύστημα στην παρούσα φάση του είναι οργανικά δομημένο στη βάση της διαπλοκής και της διαφθοράς. Εάν αποκόβαμε τον ομφάλιο λώρο της διακομματικής ιδιοποίησης του κράτους, κάτι θα γινόταν. Όμως, δεν είμαι αισιόδοξος. Η πολιτική τάξη είναι όμηρος της διαπλοκής, που ακυρώνει αυτόματα κάθε ιδέα σύγκρουσης με κατεστημένες καταστάσεις που λυμαίνονται το κράτος. Το πρόβλημα της διαπλοκής/διαφθοράς έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι φορείς του κράτους δεν συναντώνται πλέον με την κοινωνία. Ούτε εξωθεσμικά, όπως πριν με τη διαμεσολάβηση της ιδεολογίας, ούτε προφανώς στο πλαίσιο του πολιτικού συστήματος. Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι να ορθώσουμε αναχώματα διαμεσολάβησης (τις ομάδες πίεσης) μεταξύ της κοινωνίας και της πολιτικής, αλλά να σκεφθούμε την ανασυγκρότηση του κράτους με την απόδοση της ιδιότητας του εντολέα στην κοινωνία.Συντηρείται η μη αντιπροσωπευτικότητα
— Τα ελληνικά κόμματα κινούνται προς την αναζωογόνηση της αντιπροσωπευτικότητας προς την ενίσχυση του πολίτη-εντολέα;
— Σαφώς όχι. Φοβάμαι, όμως, ότι ούτε η διεθνής διανόηση έχει συνείδηση του διακυβεύματος. Σήμερα, η συζήτηση διεξάγεται με όρους συντήρησης του συστήματος και όχι υπό το πρίσμα της υπέρβασής του. Εξού και το έλλειμμα αντιπροσώπευσης τίθεται σε μια αποκλειστικά ηθική βάση. Αξιώνουμε από τον πολιτικό να λειτουργήσει ως αντιπρόσωπος της κοινωνίας τη στιγμή που το σύστημα δεν είναι αντιπροσωπευτικό και δεν συζητάμε πώς το σύστημα θα γίνει αντιπροσωπευτικό. Εδώ εντάσσεται κι ο διάλογος που γίνεται για το έθνος. Ενώ το κράτος οικειοποιήθηκε το δικαίωμα της κοινωνίας να συγκροτεί την ταυτοτική της συνείδηση και να διαμορφώνει τις πολιτικές της, στη συνέχεια χρέωσε στο έθνος τις πολιτικές που αυτό εφάρμοσε στο «όνομά» του. Γιατί, άραγε, υπόλογος των «εθνικισμών» να είναι μια έννοια που δεν έχει ιδίαν βούληση και όχι ο φορέας της βούλησής του, το κράτος; Γιατί σήμερα το κράτος δεν το απασχολεί η επέκταση των συνόρων του, αλλά η επέκταση της οικονομίας; Στην πραγματικότητα, πίσω από τον διάλογο για το έθνος κρύβεται η αγωνία της νεοτερικότητας να διατηρηθεί ανέγγιχτο το κράτος/σύστημα και, κατ’ επέκταση, η κοινωνία μακριά από το πολιτικό σύστημα. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι η ομολογία του μη αντιπροσωπευτικού και μάλιστα του μη δημοκρατικού χαρακτήρα του σύγχρονου πολιτικού συστήματος θα αποτελέσει το έναυσμα για μια σημαίνουσα αναγόμωση της έννοιας της προόδου με καίριες προεκτάσεις στην πολιτική ζωή. Έτσι κι αλλιώς, εάν η διανόηση δεν προσέλθει στην πρόοδο, θα την προλάβουν οι εξελίξεις καθώς, όπως όλα δείχνουν, η ανασύνταξη της κοινωνίας μέσα στο πολιτικό σύστημα θα αποβεί σύντομα κομβική για την ελευθερία.


[Ποιος είναι Ο καθηγητής Γ. Κοντογιώργης: χρημάτισε πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΤ Α.Ε. και υπηρεσιακός υφυπουργός Τύπου και ΜΜΕ. Διετέλεσε τιτουλάριος της έδρας Francqui του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, Διευθυντής Ερευνών στο CNRS της Γαλλίας και καθηγητής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας του Πολιτισμού της Πορτογαλίας και έχει διδάξει σε πολλά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Συνέδεσε το όνομά του με τη δημιουργία πολλών θεσμών μείζονος σημασίας, όπως η Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης, το European Political Science Network (EPSNET), το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) κ.ά. Τελευταία του έργα: Πολίτης και πόλις. Εννοια και τυπολογία της πολιτειότητας (Παπαζήσης, 2003), Globalization and political culture of Democracy (Τόκιο, 2003), Το αυταρχικό φαινόμενο (Παπαζήσης, 2003), Το ελληνικό κοσμοσύστημα, τ. Α΄ (Σιδέρης, 2006), Εθνος και «εκσυγχρονιστική» νεωτερικότητα (Εναλλακτικές εκδόσεις, 2006), Ελληνικότητα και «διανόηση» με τον Μίκη Θεοδωράκη (Μικρός Ιανός, 2007).]

Publié par George Contogeorgis