"Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ"

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ

http://contogeorgis.blogspot.gr/2016/06/blog-post_14.html
"Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ"

Το κεντρικό ζήτημα και η οικειοποίηση των εννοιών χωρίς το περιεχόμενό τους.
(όταν θα τεθεί το ερώτημα: «τις πταίει;»)

«...Σήμερα, υπάρχει ένας προβληματισμός ο οποίος όμως έχει να κάνει με αυτό που δημιούργησε ο Διαφωτισμός. Δηλαδή την οικειοποίηση των εννοιών χωρίς το περιεχόμενό τους. Αυτό, μας δυσκολεύει στο να αντιληφθούμε που πάμε. Το ζητούμενο δεν είναι να επαναφέρουμε τη δημοκρατία σήμερα, αλλά να αντλήσουμε τις αρχές που βλέπουμε να υλοποιούνται μέσα από το πολιτειακό σύστημα της πόλης σε μια συγκεκριμένη εποχή, και να διερωτηθούμε, γιατί; σήμερα δε διαδηλώνουμε για να εγκαθιδρύσουμε τη δημοκρατία -άρα την αυτονομία μας στο πολιτικό πεδίο- αλλά διαδηλώνουμε μόνο για να πιέσουμε τους κατόχους της πολιτικής κυριαρχίας να πάρουν αποφάσεις που θα μας ευνοήσουν;... Και κατά τι αναγνωρίζουμε σ΄αυτούς εγκυρότητα να εκφράσουν το συλλογικό σε πρώτο και τελευταίο βαθμό και δεν διαδηλώνουμε ώστε να έχουμε εμείς κατ΄ελάχιστον ένα δικαίωμα εντολέως; Διότι σήμερα ο πρωθυπουργός, κατέχει αδιαιρέτως το δικαίωμα του εντολέως και την ιδιότητα του εντολοδόχου. Ερώτημα: Σ΄αυτό το σύστημα της μοναρχεύουσας ολιγαρχίας πού τοποθετείται το ελληνικό πολιτικό σύστημα σε σχέση με τη δυτική Ευρώπη; Είναι η εκφυλισμένη εκδοχή της μοναρχεύουσας ολιγαρχίας. Και το βλέπουμε αυτό σε όλες τις εκδηλώσεις και με όλες τις πολιτικές δυνάμεις να συμφωνούν στο να διατηρούν αυτό το εκφυλισμένο καθεστώς της μοναρχεύουσας ολιγαρχίας.

Γι΄αυτό και βλέπετε ότι όσο πιο πολύ βαθιά πηγαίνουμε στην κρίση, τόσο πιο πολύ επικαλούνται τη Δημοκρατία. Και θυμίζω, ότι ένας εκ των..."συναδέλφων" του πανεπιστημίου αυτού, που είναι και πολιτικός, όρισε τη δημοκρατία ως "τα κόμματα". Είπε: "...το πολιτικό μας σύστημα, η δημοκρατία, δηλαδή τα κόμματα...", τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το "κόμμα" από διαμεσολαβητής στη διαχείριση του πολιτικού συστήματος, μετεβλήθη το ίδιο σε πολιτικό σύστημα, το οικειοποιήθηκε και σταμάτησε να διαπράττει πολιτικές συλλογικού συμφέροντος. Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα αν θέλετε! Και όταν θα έρθει η στιγμή να τεθεί το ερώτημα «τις πταίει;», (είναι η άλλη εκδοχή της ολιγαρχίας), η προσπάθεια να γίνει η διάχυση στην κοινωνία έχει ένα σκοπό: τη νομιμοποίηση αυτής της εκφυλισμένης εκδοχής. Που βεβαίως δύο αιώνες δεν κατάφερε να διορθωθεί και να εναρμονιστεί με το πρότυπο. Αλλά, ποιο είναι το κεντρικό ζήτημα; Ότι ενοχοποιώντας την κοινωνική συλλογικότητα για κάτι που διαπράττει η πολιτική εξουσία, αυτοί που κατέχουν εξ αδιαιρέτου το πολιτικό σύστημα, μας οδηγούν σε μια εκφυλιστική αντίληψη του τι είναι δημοκρατικό και τι όχι, ακόμα και σε επίπεδο συμπεριφορών. Δηλαδή, κάποιος που διέπεται από την αρχή της δημοκρατίας, γιατί τη διάβασε στον Αριστοτέλη ή ό,που, δεν έχει θέση σ΄αυτή την πόλη ούτε σαν ιδιώτης. Θεωρείται κάτι μεταξύ περίεργου, παράξενου -όπως θα μας έλεγε κι ο Τσέχοφ-. Όταν δεν έχουν δηλαδή να σου προσάψουν κάτι, να σε ταξινομήσουν, σε θεωρούν παράξενο. Λοιπόν, το έθος και η αγωγή του πολιτεύεσθαι δημοκρατικώς, δεν είχε θέση σε μια τέτοια πολιτεία. Και για τον Αριστοτέλη δεν θα ήταν καν πολιτεία! Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα νομίζω που θα πρέπει να μας απασχολήσει και σε επίπεδο ελευθερίας και σε επίπεδο δημοκρατίας, αλλά και σε επίπεδο του "πού πηγαίνουμε". Πού πηγαίνει ο κόσμος. Ούτε άλματα μπορεί να διαπράξει -να μεταβεί από τη σημερινή εποχή στη Δημοκρατία- ούτε κάτι άλλο.

Και για να κλείσω, κάνω μια σαφή διάκριση μεταξύ πολιτείας που είναι "ουτοπική" (άρα δε θα βρει ποτέ τον χρόνο της εφαρμογής του) και πολιτείας η οποία έχει το χρόνο της. Η δημοκρατία δεν είναι ουτοπία. Είναι πολιτεία η οποία ανταποκρίνεται στην εποχή της ωριμότητας των κοινωνιών! Δεν έρχεται στην αρχή της μετάβασης απ΄τη φεουδαρχία (εδώ προέχει η ατομική ελευθερία). Η Δημοκρατία έρχεται στην εποχή που οι συσχετισμοί της οικονομίας είναι τέτοιοι που οδηγούν στην ανατροπή των σχέσεων κοινωνίας και πολιτικής, κοινωνίας και οικονομίας και οι κοινωνίες αντί να διεκδικούν στους δρόμους, διεκδικούν τη συμμετοχή τους στην πολιτεία για να αντισταθμίσουν την ομηρία της πολιτικής από τον σκοπό των αγορών -όπως θα λέγαμε σήμερα-.»

Απομαγνητοφώνηση, Ελένη Ξένου.

💻

Ο Αριστοτέλης και η πολιτική

Ένας διάλογος και μια αναγκαία διευκρίνιση

28 Μαΐου 2016, τελευταία ημέρα του Παγκόσμιου Συνεδρίου για τον Αριστοτέλη που πραγματοποιήθηκε στο ΑΠΘ από το Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών, οι καθηγητές Αντώνης Μανιτάκης, πρώην Υπουργός Εσωτερικών, Γιώργος Κοντογιώργης, πρώην Πρύτανης του Πάντειου, Νίκος Παρασκευόπουλος, Υπουργός Δικαιοσύνης και Μυρτώ Μονάχου Δραγώνα, καθηγήτρια ΕΚΠΑ, προσέγγισαν τον Αριστοτέλη ως πολιτικό και κοινωνικό στοχαστή. Συντόνισε ο καθηγητής Φιλοσοφίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών Λάμπρος Κουλουμπαρίτσης.

Στο βίντεο που ακολουθεί, μπορείτε να παρακολουθήσετε τις πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες και τη συζήτηση που ακολούθησε.

Πηγή: Ανιχνεύσεις http://www.anixneuseis.gr/?p=145423

Και μια αναγκαία διευκρίνιση:
Επειδή η επιστήμη διακρίνεται της πανουργίας από τη γνώση των πηγών, τον σεβασμό στις έννοιες και την προσήνεια στην αρετή[1]παραπέμπω το σχετικό χωρίο του Αριστοτέλη όπου διευκρινίζει αναντιλέκτως ότι μόνον δια της υπαγωγής του ανθρώπου στον νόμο αποφεύγεται η μετατροπή του σε θηρίο και επιτυγχάνεται η ενανθρώπισή του ως «ζώον πολιτικόν».
Ιδού το σχετικό απόσπασμα:
«ὁ μὲν οὖν τὸν νόμον κελεύων ἄρχειν δοκεῖ κελεύειν ἄρχειν τὸν θεὸν καὶ τὸν νοῦν μόνους, ὁ δ' ἄνθρωπον κελεύων προστίθησι καὶ θηρίον: ἥ τε γὰρ ἐπιθυμία τοιοῦτον, καὶ ὁ θυμὸς ἄρχοντας διαστρέφει καὶ τοὺς ἀρίστους ἄνδρας. διόπερ ἄνευ ὀρέξεως νοῦς ὁ νόμος ἐστίν».(Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1297α, 32-37).
«Σύμφωνα με τα ανωτέρω αυτός που εισηγείται να άρχει ο νόμος, προκρίνει να άρχει μόνον ο θεός και ο έλλογος νους. Όμως αυτός που προτείνει να άρχει ο άνθρωπος [η προσωπική του βούληση αντί του νόμου] εγκαθιστά μαζί του [στην αρχή] το θηρίο. Διότι και οι επιθυμίες του ανθρώπου ομοιάζουν με εκείνες του θηρίου και τα πάθη της ψυχής διαφθείρουν ακόμη και τους άριστους άνδρες όταν γίνονται άρχοντες. Ο νόμος είναι ο έλλογος νους χωρίς τις ιδιοτέλειες της ψυχής»
Ο Αριστοτέλης αντιδιαστέλει μόνο στα Πολιτικά τέσσερις φορές τον άνθρωπο του θηρίου (1253α, 30-33. 1254β, 17-20. 1255β, 1-2. 1287α, 32-37).


[1] "πᾶ­σά τε ἐ­πι­στή­μη χω­ρι­ζο­μέ­νη δι­και­ο­σύ­νης καὶ τῆς ἄλ­λης ἀ­ρε­τῆς πα­νουρ­γί­α, οὐ σο­φί­α φα­ί­νε­ται". (Πλάτωνος, Μενέξενος 347a)